πέσσω

και πέττω και πέπτω, Α

1. (για τον ήλιο, τον καιρό και το κλίμα) κάνω τους καρπούς να ωριμάσουν

2. μαγειρεύω, βράζω ή ψήνω

3. μοιράζω μαγειρεμένο φαγητό

4. (για το στομάχι) πέπτω, χωνεύω

5. (για το κρασί) διευκολύνω την πέψη

6. (σχετικά με δυσάρεστες ψυχικές καταστάσεις) καταπίνω, καταπνίγω

7. φρ. α) «χόλον πέσσω» — τρέφω την οργή, διατηρώ την οργή μου

β) «βέλος πέσσω» — περιποιούμαι τραύμα από βέλος

γ) «αἰῶνα πέσσω» — περνώ ήσυχη ζωή

δ) «γέρα πέσσω» — απολαμβάνω άνετα τα δώρα τού πολέμου, τα κέρδη μου

ε) «πέσσεται νοῡσος» — υποχωρεί η αρρώστια, καλυτερεύει ο ασθενής.

[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. πέσσω / πέττω ανάγεται σε ΙΕ ρίζα *pek^w- «μαγειρεύω, βράζω», με επίθημα -jω και συνδέεται με το αρχ. ινδ. pacyate. Στην ίδια ρίζα, χωρίς επίθημα, ανάγονται τα: αρχ. ινδ. pacati, αρχ. σλαβ. peko, λιθουαν. kepu (με αντιστροφή τών συμφώνων) και λατ. coquō (με αφομοίωση τού *pek^w-o σε k^wek^w-o). Στην ίδια ρίζα, τέλος, ανάγονται τα: πέπων* και ὀπτός*. Στο ρ. πέσσω και στα παράγωγά του συνυπάρχουν οι έννοιες τού «μαγειρεύω», τού «ωριμάζω» και τού «χωνεύω». Ο ενεστ. τ. πέπτω είναι μτγν., σχηματισμένος από το θ. πεπ-τ- τών πεπτός, πέψις, κ.λπ.].